Pekin Teknoloji Enstitüsü’nün Bot isimli robotu Mogolistandaki yarışta altıncı sırada yer alabildi, ama ekibi kaydedilen ilerleme konusunda umutlu

Profesör Wang Meiling’in takımı, bu yıl Orta Moğolistan Chifeng’teki 16 kilometrelik kır yolunda yapılan geleneksel yarışta, geçen ay altıncı oldu. Çiple kumanda edilen, lazer güdümlü Bot, yarışmanın kazananı olan ağır zırhlı askeri Lion’u geçemedi. Fakat Çin’deki Pekin Teknoloji Enstitüsü’nde (BIT) yapay zeka araştırmacısı olan Wang; teknolojilerinin, yollardaki taşıtların üretim hattını değiştirebilecek ilk robot arabalardan birinde kullanılacağına inanıyor.

Neden kazanamadınız?

Şiddetli bir rekabet içindeydik. (National Natural Science Foundation) Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı’nca desteklenen yarış, 2009’dan beri, dört yıldır yapılıyor. Ondan fazla araştırma enstitüsü, en iyi donanım ve yazılımlarıyla yarışa 13 takım gönderdi. Çin’in (Military Transportation University) Askeri Ulaşım Üniversitesi’nin Lion’u ve Xian Jiaotong Üniversite’nin Kuafu’su gibi kimi araçlar önceki üç yarışta da yer almış ve birçok deneyim edinmişti. Chifeng bizim ilk yarışmamızdı ve en kötü son için dahi hazırlıklıydık. Yarış yerine vardıktan sonra, Sibirya’dan gelen soğuk hava dalgası Chifeng’teki sıcaklığı donma derecesine kadar düşürdü. Bizim askeri olmayan sensörlerimiz böylesi bir soğuğa dayanıklı olmadığı için endişeliydik. Yarış başladığında, sensörler bizi hayal kırıklığına uğratmadı ama aracımız ilk dönemeçte jüriyi memnun edemedi. Direksiyon hızla döndü ve dönemeci bir yarış arabası gibi aldı. Bazı jüri üyeleri yutkundu, bazıları kaşlarını kaldırdı. Jüri için yolcunun rahatı, aracın hızdan çok daha önemliydi. Buna karşılık, askeri dev Lion sarsılmadan yavaşça döndü. İşte bu, jüriyi etkileyen sürüş tarzıydı. Lion’un takımı bizden çok daha fazla deneyimli olduğu için onun ilk sırayı almasına şaşırmadım. Yarıştan sonra öğrencilerime, iyi iş çıkardığımızı ve yolculuğu daha rahat hale getirmek için yazılımdaki basit düzenlemelerle gelecek yıl daha iyi bir derece alabileceğimizi söyledim. Sonuçta, Bot ilk katılımında yarışı bitirebilen tek robot. Azami limit olan saatte 40km hızla Bot, sürünen rakiplerini geçerken seyirciler çığlık atmaktan kendilerini alamadılar.

Gerçek yollarda trafik kurallarına pek de uyulmuyor. Bir robot böylesi bir kaosla baş edebilir mi?

Biz Bot’u Çin’deki bazı tipik yol şartlarıyla başa çıkabilecek şekilde programladık. Aracı ben kullanırken olabilecek en kötü şey: ya gece yarısı otobanda stop lambası olmayan aşırı yüklü ve yavaş bir kasalı kamyon olur, ya aniden arabamın önüne atlayan bir yaya, ya da Pekin’de insanın aklını kaçırmasına ve dolayısıyla tartışmalara ve çiziklere neden olabilecek trafiğin tıkanması olur. Böylesi durumlarda, bir bilgisayar insan beyninden daha hızlı tepki verebilir ve sağ ayağınızın aksine, otomatik bir fren asla yorulmaz. Bilgisayarlar içi geçip uyuyakalmaz. Robotik sürüş her arabada mevcut olursa, Çin’deki trafik kazalarının sayısı önemli ölçüde azalacak ve trafiğin yoğun olduğu saatlerde büyük şehirlerde araba kullanmak artık bir kabus olmayacak. Chifeng’te, Çin’e özgü olan birçok engelle karşılaştık. Örneğin, yolun kenarından duman verilerek şartlar Çin kırsalında görüş alanını azaltan devasa anız yakımı zamanına benzetildi. Bot bunun üstesinden oldukça iyi bir şekilde geldi.

Sizi bu araştırma alanına çeken şey neydi?

BIT’in orduyla ilgili birçok araştırma projesi var ve takımım, insansız askeri kara ve hava taşıtları için özgüdümlü sistemler geliştirmeye yıllarını verdi. Laboratuvarda teknolojik ilerlemeyle birlikte bu teknolojiyi sivil sektöre de taşımak istiyoruz. Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı, robot araba araştırmasını finanse etmeye 2008’de başladı ve biz de ödenek kazandık. Fakat, fon olmasaydı bile eninde sonunda Bot’u yapardık, çünkü Çin’in hızla bisiklet krallığından dünyanın en büyük otomobil tüketicisine dönüşünü görüyoruz. Otomobil endüstrisinde sıradaki devrim bilgisayar destekli sürüş olacak ve biz de bunun bir parçası olma fırsatını kaçırmak istemiyoruz.

Çin’deki robot araba araştırması, Amerika Birleşik Devletleri’nin onlarca yıl gerisinde görünüyor. Onlara yetişebilir misiniz?

Amerika’da, Google ya da Stanford Üniversitesi’nce yürütülen projeler gibi araştırmalar oldukça etkileyici. Örneğin, Stanford’ın Shelley’si, yarış pistinde neredeyse saatte 200km hıza ulaşarak Çin’de erişilen hızı hemen hemen ikiye katladı. Bu alandaki en ileri araştırmalar Amerikan askeri görevlilerince yapılıyor ve yapılan son atılımlar sır gibi saklanıyor. Robot arabalar sivil kullanıma açıldığında, Amerikan hükümeti, teknolojisinin Çin’e ihraç edilmesini yasaklayacaktır; çünkü Çinliler’in hızlı öğrendiklerini biliyorlar. Amerika, Çin’in, özellikle askeri sektörde, bu alandaki rekabetinden korkar. Bu nedenle, savaş meydanında ya da global markette Amerika’yla rekabet edebilmek için Çin araştırmacılarının kayda değer bir teknoloji yakalamaları gerekiyor. Bu günlerdeki en büyük dezavantajlarımızdan biri sensörlerimizin büyük ölçüde hala yabancı parçalara dayanıyor olması. Sensörleri kendimiz tasarlayıp üretmeye başlar başlamaz, Çin robot arabaları Amerikan muadillerine meydan okuyacak.

Savaş meydanlarının robot arabaları otoyolda gidebilir mi?

Robot araba teknolojisnin en ileri seviyesine ordu sahip olsa da sivil kullanımdaki güçlükler askeri uygulamalardakinden daha fazla olur. Askeri bir robot arabanın temel hedefi gözetim yapmak ya da düşman birliklerini yok etmektir. Bunun saklı olması gerekir. Yakalanırsa düşmanı yok edebilmelidir. Eğer düşmanı durduramazsa kendi kendini yok etmelidir. Sivil bir robot arabanın amacıysa insan hayatını korumaktır. Sürücüyü ve yolcuları korumak zorundadır, diğer sürücüleri ve yayaları da. İnsanı korumak onu yok etmekten daha zordur.

İlk Çin yapımı robot arabanın yola çıkışını görebilecek misiniz?

Şimdilik, tamamıyla sürücülerin yerini alacak kadar akıllı arabalar üretmeye çalışmıyoruz. İnsanların daha güvenli ve rahat yol almalarına yardımcı olacak teknolojiyi geliştiriyoruz. Mesela; trafik sıkıştığında, sürücülerin gazete okuyarak ya da film izleyerek ara vermelerini sağlayacak otomatik sürüşe geçilebilir. Sürücü bir engeli göremediğinde lazerler, radar ve görüntü sensörleri frenin aktive olmasını sağlayabilir. Şimdiki en büyük sıkıntımız, bilgisayar sensörlerinin de bazen insan gözü gibi yeteneklerinin sınırlı olması. Örneğin, güneşli bir günde, yol işaretinde parlama olduğunda bilgisayar işaretin anlamını belirlemede güçlük çekebilir.  Ama ilk ticari robot arabaların  on ya da yirmi yıl içinde yola çıkacağı konusunda umutluyum.

  Bot, İnsansız otomobil, sürücüsüz otomobil, yarışma