İletken, Yalıtkan ve Yarı İletkenler

İletken:

Bir voltaj uygulandığında elektrik akımının geçmesine kolayca izin veren malzemelerdir. Örnek: Bakır. İletkenlik yada öz iletkenlik, o malzemeden akımın ne derece kolay geçebileceğinin bir göstergesidir ve yaygın olarak σ (sigma) sembolü ile gösterilir. Birimi ise Siemens / metre (S/m)dir. Malzemenin kendine has bir özelliğidir. Yani başka deyişle, o malzemenin geometrik yapısından yada büyüklüğünden bağımsızdır, bunlardan etkilenmez.

Yalıtkan:

Bir voltaj uygulandığında elektrik akımının geçmesine izin vermeyen yada çok az izin veren malzemelerdir. Örnek: Cam, Mika. Özdirenç, öziletkenliğin tam tersidir ve ρ (rho) sembolü ile gösterilir. Yani özdirenci öziletkenlik cinsinden yazacak olursak

ρ = 1/ σ

olur. Birimi ise Ohm metre (Ω.m) dir.

Öziletkenlik gibi, özdirenç de malzemenin kendine has bir özelliğidir. Malzemenin öz direncini ve geometrik özelliklerini göz önüne alarak, o malzemenin direncini bulabiliriz. Mesela iki adet elektrik kablomuz olsun. Bunların malzemeleri aynı ama çap ve uzunlukları farklı olsun. Malzeme aynı olduğundan özdirenç iki kablo için de aynıdır. Ancak, kablolar farklı geometrik yapıda olduklarından dirençleri farklı olacaktır. Yani özdirençten yola çıkarak, direnci hesaplayabiliriz:

Burada,

R: Direnç (resistance)

l: malzemenin uzunluğu (length)

A: malzemenin alanı (Area)

Yani bir malzemenin uzunluğu arttıkça oradan akımın geçişi zorlaşır ve direnç artar. Aynı malzemenin alanı artınca ise oradan akım daha kolay geçecek yani direnç azalacaktır.

Yarı iletken:

Akımı iletkenlere göre daha zor ancak dirençlere göre daha kolay geçiren malzemelerdir. Örnek: Germanyum, Silikon. Yarı iletkenlerde elektronlar ancak belli bir voltaj seviyesinden sonra diğer bölgeye hareket edebilirler. Bu özelliği kontrol ederek, akımın ne zaman geçip ne zaman geçmeyeceği bizim devredeki amacımıza göre ayarlanır ve bu da günümüzde kullandığımız her türlü elektronik aletin istediğimiz şekilde çalışmasını sağlar.

Bu yazı robothaber.com yönetiminden izinsiz olarak sadece kişisel bilgilenme ve eğitim amaçlı kullanılabilir. Onun haricinde kopyalamak ve başka bir ortamda yayınlamak yasaktır.

Yorum yapabilmek için kayıtlı kullanıcı olmanız gerekmektedir. Giriş